Loslaten als bewuste keuze
Loslaten is geen daad van opgeven, maar een proces van bevrijding. Het is niet simpelweg vergeten, negeren of forceren, maar een reis naar meer innerlijke rust.
In dit artikel verkennen we de lagen van loslaten: de worsteling, de angst, de kracht van vergeving en de magie van transformatie. We duiken in de rouwcyclus, de invloed van trauma, en de helende werking van Ho’oponopono. Met neuroplasticiteit en rituelen als bondgenoten laten we zien hoe loslaten niet het einde is, maar het begin van een nieuw hoofdstuk van een gelukkig(er) leven.
Wat is loslaten niet?
Loslaten wordt vaak verkeerd begrepen. Het is geen simplistisch ‘je eroverheen zetten’, geen verdoezelen van pijn, geen geforceerde glimlach terwijl het hart nog bloedt.
Loslaten is niet hetzelfde als vergeten – het verleden is een deel van je verhaal, maar het hoeft niet je toekomst te bepalen. Het is geen emotionele onderdrukking, geen mantra van ‘ik moet het loslaten’ terwijl je er in stilte aan vastklampt.
Echte bevrijding zit niet in ontkenning, maar in bewust loslaten met begrip en liefde en, in het transformeren in persoonlijke groei.
Waarom is loslaten soms zo moeilijk?
Loslaten kan voelen als verdwalen in onbekend terrein. Het is een dans tussen willen en kunnen, tussen vasthouden uit angst en loslaten uit vertrouwen. Wat houdt ons tegen?
Angst voor afwijzing of falen – Wie ben ik zonder dit verhaal? Je liet een deel van jezelf definieren door iemand of iets (bijvoorbeeld je succesvolle partner, je populaire of aantrekkelijke partner, je mooie huis of je baan met aanzien).
Angst iemand voorgoed kwijt te raken – Als ik loslaat, betekent dat dan dat ze nooit echt van me hielden? Het antwoord is natuurlijk nee. Maar je kunt signalen gemist hebben, uit elkaar gegroeid zijn, zelf veranderd zijn. Jij kunt zelf het script van jouw herinnering bepalen. Dat klinkt misschien wat 'theoretisch' maar zo werkt je brein echt! Benoem het mooie van de herinnering, koppel het aan een trigger, en merk dat je aan de mooie delen van een herinnering kunt denken en iemand niet kwijt hoeft te raken.
Frustratie en boosheid – Waarom zou ik vergeven als de ander nooit spijt heeft betuigd? Waarom nog iets in deze sector doen als ik afgewezen ben voor die baan? Het klopt. Er zijn mensen die een spoor van verdriet en pijn achter laten bij anderen. Maar dat kun jij niet veranderen. Mensen willen wel veranderen maar niet veranderd worden. Je kunt enkel jezelf transformeren of veranderen. Transformeer je frustratie en boosheid in iets positiefs / bekrachtigends. Laat zien aan jezelf (!) dat je iets kunt, iet moois kunt bouwen, ergens anders met iemand anders. Vastzitten in boosheid en wrok levert enkel een dubbele straf op: het voorval zelf, en alle tijd erna dat je het steeds herbeleeft!
Herhaling van patronen – Soms houden we vast aan pijn omdat het bekend terrein is. Loslaten vraagt om een bewuste keuze om te groeien. Misschien is jouw chronische patroon wel veiliger voor jou dan de gedachte wie je zou zijn en wat je zou doen zonder je ziekte, pijn of allergie. Of misschien is die vervelende of bozige of afwezige of niet attente partner wel een veiliger idee dan leven zonder een partner of op zoek gaan naar een andere partner? Je blijft daarom liever hangen in een herhalend pijnlijk patroon dan het onbekende van verandering te omarmen.
Veranderen
Het leven is beweging. Verandering is eigenlijk de enige constante in het leven. Niets blijft hetzelfde, en dat is ook de essentie van loslaten. Vasthouden aan het verleden is als een rivier willen stoppen met stromen. Het enige wat we kunnen doen, is leren meebewegen. Anticiperen op verandering. Leren zwemmen, en genieten.
Hoe jij met verandering kunt omgaan en of jij bewust kunt kiezen om los te laten is een enorme belangrijke factor bij het ervaren van levensgeluk!
Trans- formeren
Loslaten is niet alleen losmaken, maar met name ook transformeren. Leren en groeien. Vergelijk het met een zaad of noot: in dat zaadje zit de informatie om een plant of boom te worden. Het groeit. Bladeren vallen (loslaten!), maar er komen nieuwe bladeren. Weer en wind en regen omstandigheden bepalen mede hoe de boom kan groeien. Maar hoe zinloos zou het zijn voor een boom om iedere dag te piekeren over waarom het zaadje nou net daar in de grond kwam, of waarom die droge zomer van jaren geleden - waardoor je nu een andere grotere boom of een boom zonder die dorre tak) zou kunnen zijn?
Zo is het ook voor jou als mens. Alleen kun jij ook nog eens (zelf)bewust transformeren! Transformeren doe je op verschillende niveau's:
- Van jezelf – Je laat niet alleen een situatie los, maar ook een oude versie van jezelf.
- Van je neurale paden – Het brein is flexibel. Neuroplasticiteit oefeningen zijn als spierwerk aan je lichaam. Met oefening kun je jouw brein en zenuwpaadjes enorm veranderen. Nieuwe gedachten kunnen nieuwe 'preferente' neurale paden maken waardoor je een gedachte letterlijk gemakkelijker (be)denkt! En oude gedachten letterlijk moeilijker of minder. Waardoor je gemakkelijker kunt loslaten en transformeren.
- Van je herinnering – De feiten blijven, maar de emotionele lading kan veranderen. Tijd heelt alle wonden zeggen we wel. Maar door nieuwe focus en transformeren kun je loslaten en doorgroeien!
Vergeven
Vergeving is een sleutel tot vrijheid, maar geen vrijbrief voor de ander. Het betekent niet dat je goedkeurt wat er gebeurd is, maar dat je jezelf bevrijdt van de ketenen van wrok. Dat is een inzicht wat steeds duidelijker kan worden gedurende je leven. Vergeven is een belangrijke stap bij loslaten.
Vergeven is niet vergeten – Het betekent niet dat je pijn verdwijnt, maar dat het niet langer je leven regeert. Jezelf vergeven – We maken allemaal fouten. Echte groei begint bij mildheid naar jezelf. De ander vergeven – Niet voor hen, maar voor jezelf. Omdat jij het verdient om verder te gaan.
De rouwcyclus en loslaten
Rouw is niet alleen voorbehouden aan verlies door overlijden. Het is ook de pijn van een verbroken relatie, een mislukte droom, of een oude versie van jezelf die je achterlaat. Loslaten is ook rouwen. De vijf fases helpen ons begrijpen waar we staan:
- Ontkenning – “Dit kan niet waar zijn.” We houden vast aan hoop dat alles weer wordt zoals het was.
- Boosheid – “Waarom gebeurt dit mij?” De pijn zoekt een uitweg.
- Onderhandeling – “Als ik dit anders had gedaan, dan…” Het brein zoekt controle.
- Verdriet – “Het is echt voorbij.” De zwaarste, maar ook de meest zuiverende fase.
- Acceptatie – “Het is goed zo.” Een nieuw begin.
De troost in het doorzien van deze 'rouw-theorie' is dat het blijkbaar bij heel veel mensen zo werkt! Gedeelde smart is halve smart. Anderen hebben het ook meegemaakt en verwerkt! Dus dat kan voor jou ook. Put daar hoop uit, als je het nu moeilijk hebt!
Trauma en loslaten
Trauma nestelt zich in lichaam en geest. Het zijn niet alleen herinneringen, maar ook onbewuste reacties, triggers die je plots terugbrengen naar een oud gevoel van onveiligheid. Misschien zelfs bevroren emoties in jouw (fascia) weefsel. Of een aangeleerde (maar hinderlijke) reactie van je limbische brein waardoor je reageert op een manier die je liever niet zou willen.
Loslaten van trauma is niet simpelweg ‘er niet meer aan denken’ – het is een diep proces van heling, vaak met begeleiding. En meestal niet alleen met mentale begeleiding maar ook met lichaamswerk en opnieuw contact leren/durven maken.
Trauma heeft tijd nodig, begrip, en soms therapieën zoals EMDR of lichaamsgerichte therapie om het werkelijk los te laten. Over loslaten of transformeren van trauma zouden we uren kunnen schrijven. Maar het gaat hier met name over doen, ervaren, veranderen en transformeren.
Heb je het vermoeden dat trauma in jouw systeem zit en je het niet kunt loslaten? Zoek begeleiding waarin je echt vertrouwen hebt. Trauma heeft menig leven verwoest, door levenslang een herhalende cyclus te beleven.
Al kan het eng of zwaar zijn. Iedere wandeling begint met een eerste stap! Zoals je ooit zelf hebt leren lopen, zo kun ook jij je trauma transformeren!
Accepteren en loslaten
Acceptatie is niet hetzelfde als goedkeuren. Het is de keuze om niet langer te vechten tegen wat is. Het is leren dansen met de golven van het leven, in plaats van ertegenin te zwemmen.
Als je accepteert zeg je eigenlijk: "het is wat het is", of "het was wat het was", het zal wel, maar vandaag is de eerste dag van de rest van mijn leven! Ik veroordeel een ander en zeker mezelf niet meer. Het verleden kan ik niet veranderen. Maar ik bepaal wel hoe en over wat ik nu denk. Niet wegduwend. Maar meer in het besef dat je aan verwerking hebt gedaan en het nu een slot mag krijgen; losgelaten mag worden.
Ofwel je erkent dat iets misschien is gebeurd , of vervelend was, anders dan verwacht of gehoopt, maar dat jouw realiteit nu is, dat je er nog steeds bent. Gegroeid. Getransformeerd, met nieuwe ervaring, inzichten en wijsheid. Dus met nieuwe energie voor een mooie toekomst.
Methoden/Technieken van Loslaten
De kracht van neuro plasticiteit bij loslaten
Je brein verandert met je gedachten. Door bewust nieuwe gewoonten en overtuigingen te cultiveren, kun je jezelf trainen om los te laten en lichter te leven. Van affirmatief bekrachtigende overtuigingen gedurende lange tijd dagelijks te herhalen (je positieve lijstje op je koelkast of boven je bed!), tot combinatie met gebaren en emotionele voorstellingen maken bij bekrachtigende verhalen.
Door nieuwe bredere zenuwpaden rond bekrachtigende overtuigingen te maken, ga je automatisch minder aan minder leuke dingen denken. Je hoeft ze dus niet te negeren of weg te drukken met je nieuwe bekrachtigende gedachten, maar het wordt letterlijk gemakkelijker om ze los te laten (je leest er meer over in de gratis cursus zelfbewustzijn op deze site).
Geweldloos communi ceren en loslaten
Marchal Rosenberg vond een techniek uit om op een empathische en verbindende manier met anderen en (!) met onszelf te communiceren. Het helpt ons om gevoelens en behoeften te erkennen zonder oordeel of verwijt, waardoor diepgaande verbinding en begrip mogelijk worden.
De vier stappen van Geweldloos Communiceren:
- Waarneming – Beschrijf je situatie objectief, zonder interpretatie, oordeel of beschuldiging.
- Gevoel – Erken en benoem je eigen gevoelens daarbij, zonder de ander de schuld te geven.
- Behoefte – Identificeer welke diepere behoefte er achter jouw gevoel schuilt. Wat is je verlangen?
- Verzoek – Formuleer een concreet, haalbaar en positief geformuleerd verzoek aan jezelf (!) of de ander.
Je kunt geweldloos communiceren gebruiken bij vergeven en loslaten. Door jouw (en andermans) woorden, gevoelens, gedachten, emoties en gedrag beter te leren zien en erop te anticiperen.
Door met openheid en empathie te communiceren met anderen, maar vooral ook met jezelf, kun je wrok en misverstanden omzetten in begrip en innerlijke rust. Dat maakt loslaten een proces van groei en heling, in plaats van een strijd.
Marchal Rosenbergs' aanpak was erop gericht om de menselijkheid in alle partijen te erkennen, ongeacht hun verleden of daden. Dit maakte het mogelijk voor mensen met diepe wonden—zoals overlevenden van de Holocaust en voormalige kampbewakers—om elkaar te ontmoeten in een ruimte van empathie en wederzijds begrip. Niet om goed te keuren wat er is gebeurd. Maar te begrijpen. Te erkennen, en los te laten om door te kunnen gaan.
.
De wijsheid van Ho’ opono- pono en loslaten
Ho’oponopono is een eeuwenoude Hawaïaanse vergevings- en verzoeningspraktijk die ook helpt met loslaten. Oorspronkelijk werd het gebruikt in families om conflicten te helen. Een verhaal vertelt over een gevangenis-arts die met ho'oponopono zelfs met moeilijk hanteerbare gevangenen kon omgaan. Vooraf had hij hen weer menselijk gemaakt en vergeven. En dat straalde hij uit toen hij begon met zijn werk in de gevangenis. Energetisch werkt het op een diepe laag. En volgens velen zelfs op afstand overdrachtelijk!
Tegenwoordig wordt het wereldwijd toegepast om innerlijke rust te vinden. De kracht zit in vier simpele zinnen:
- Het spijt me. – Erken de pijn, jouw of andermans onvermogen, en je leermoment.
- (ik) Vergeef me(zelf). – Laat verwijt, schuld en wrok los.
- Dank je. – Voel dankbaarheid voor de lessen of je ontmoeting met je diepere zelf of een ander.
- Ik hou van je. – Stuur liefde vanuit je hart naar jezelf en anderen.
Deze eenvoudige woorden kunnen een diepgaand effect hebben op ons onderbewuste en helpen oude pijn los te laten.
Rituelen om loslaten te ondersteunen
Rituelen kunnen je enorm ondersteunen bij loslaten. Voor de rationelen onder ons: door een ritueel te doen, koppel je een 'handeling' aan een 'beleving' en aan een nieuwe gedachte of intentie. En herprogrammeer jij je systeem.
Dat is precies wat je nodig hebt om dingen te verwerken: emoties uiten, energie loslaten, en mentaal een ankerpunt en nieuwe trigger voor je brein programmeren. Eraan terugdenkend beseffen dat het een (mens)waardige afsluiting was. Voor jou en/of een ander.
Opruimen en schoonmaken – Fysieke ruimte schept mentale ruimte. Maak je huis eens grondig schoon. Bewaar alleen wat je vreugde brengt. Doe oude foto's waar je met je ex op staat in een doos of weg. Dat cadeautje wat steeds weer de trigger is om weer aan je ex te denken. Of zelfs je huis waar jullie samen woonden.
De werkelijke vraag is: wat gebeurt er met jou (w leven) als je loslaat? Zie je nieuwe mogelijkheden?
Door schoon te maken, oud stof letterlijk te verwijderen, stof tot nadenken te verwijderen, maak je ruimte voor nieuwe dingen. Een nieuw huis, nieuwe inrichting, nieuwe partner, of kleiner, een schoon huis geeft fijne gevoelens en ruimte om opnieuw dingen te doen.
Een brief schrijven – Een ander mooi ritueel om los te laten is het schrijven van een brief. Een brief aan een ander die je kwetste of die jou kwetste. Of aan jezelf! Die hoef je niet op te sturen. Maar helpt jou. Doordat je alles op een rijtje zet. Wat je zou willen zeggen maar niet kon, of niet durfde of nog niet hardop durft. Schuldgevoelens, of juist je pijn en verdriet. Laat je gedachten stromen en schrijf het op. Zo uitgebreid als goed voelt voor jou.
Verbrand de brief vervolgens in een mooi ritueel als symbolisch einde. Met wierrook en mooie muziek, in een bak met zand, in je tuin of in de natuur. En laat daarmee al je oude verdriet, schuld of frustratie opgaan en ruimte maken voor iets nieuws. Geluid maken of erbij schudden met je lijf kan helpen.
Daar kun je over nadenken, maar het doen (!) geeft opluchting, bevrijding en een gevoel van kunnen en mogen loslaten.
Voorbeelden van Loslaten
Lotte
Lotte hield vast aan een liefde die haar steeds opnieuw pijn deed. Ze wist dat hij niet goed voor haar was, maar de herinnering aan hoe mooi het ooit was, hield haar gevangen. Avondenlang staarde ze naar haar telefoon, hopend op een bericht, een teken dat hij haar niet vergeten was. Ze begon zichzelf af te zonderen. Hoopte dat hij haar denken aan hem zou voelen. Maar er gebeurde niets.
Pas toen ze zichzelf toestond te rouwen om het verlies en haar energie richtte op zelfliefde, begon ze los te laten. En op een dag merkte ze het: de drang om hem te contacteren was verdwenen. In die leegte kwam iets nieuws – een liefde die haar echt zag.
David
David droeg een onzichtbare last met zich mee: de wrok naar zijn vader. Jarenlang voelde hij zich tekortgedaan, niet gezien, niet geliefd. Alleen als hij presteerde en succes had was er een moment van aandacht. Hij had alles maar dan ook alles aan de kant gezet om dat te bereiken. Gevoelens, vrienden, vakanties. Pas toen zijn vader al enkele jaren was overleden kreeg zijn bedrijf succes. En David kreeg gemengde gevoelens. Nu, eindelijk was het gelukt en nu was zijn vader er niet meer om het mee te delen.
Zijn kinderen kregen dezelfde opvoeding. "Als het hard waait trap je maar wat harder". Succes is iets wat je zelf maakt. Falen is voor losers. Diep in zichzelf knaagde er iets als hij hard langs de lijn van het tennisveld stond te roepen naar zijn dochter.
Elke confrontatie in het heden was een echo van het verleden. Tot hij zich afvroeg: wat als mijn vader zelf een gebroken man was? Wat als zijn tekortkomingen niets met mij te maken hadden? Diep van binnen vond David de kracht om niet alleen zijn vader te vergeven, maar ook zichzelf. En met die vergeving kwam rust. En een verandering binnen zijn gezin!
Signalen dat je hebt losgelaten
- Je voelt geen bitterheid meer.
- Je kunt erover praten zonder zwaarte of gevoelens en emotie (tranen, boosheid etc).
- Er is ruimte voor nieuwe energie.
- Je ervaart rust in plaats van onrust.
- In het betere geval: je herinnering brengt gevoelens van dankbaarheid, voor wat je geleerd hebt, en hoe je bent gegroeid en voor het feit dat je samen een ervaring mocht hebben.
Checklist Loslaten
Begeleiding bij Loslaten
Nog een paar links naar interessante (online) programma's loslaten en begeleiding bij loslaten:
- Leren Loslaten met Jan Bommerez: Jan Bommerez biedt een online cursus aan genaamd "De kunst van het loslaten". Deze ervaringsgerichte training bevat diverse oefeningen om de kunst van het loslaten zelf te ervaren. https://www.lerenloslaten.com
- Loslaat Academie: De Loslaat Academie biedt workshops en opleidingen aan gericht op het leren loslaten van oude emoties, pijn en beperkende overtuigingen. Hun methode is praktisch en eenvoudig toepasbaar, met als doel meer ruimte te creëren voor een gelukkig(er) leven. https://www.loslaatacademie.nl/
- Mindtuning - Online Training Leren Loslaten: Mindtuning biedt een online training aan waarin het leren loslaten centraal staat. De training helpt bij het loslaten van emoties zoals boosheid, teleurstelling en verdriet, en richt zich op het vrijmaken van tijd en energie. Mindtuning
Deze bronnen bieden diverse benaderingen en technieken om het proces van loslaten te ondersteunen en kunnen waardevolle hulpmiddelen zijn op je pad naar persoonlijke groei en welzijn.
