Belemmerende overtuigingen

Zolang we ons vastklampen aan onze eigen overtuigingen leven we in een eigen obsessie en zijn we niet vrij. Dat klinkt nogal fors maar is eigenlijk een waarheid. We spreken wel van belemmerende of beperkende overtuigingen als je een je al dan niet onbewust vastklampt aan een verkeerde conclusie in een bepaalde situatie. Vaak heb je beperkende overtuigingen als kind van huis uit meegekregen. ‘Zo ben ik nu eenmaal’, ‘zo doe je dat’ of ‘dat weet ieder weldenkend mens’ of ‘dat heb ik in mijn leven geleerd’ zijn veel gehoorde kreten. Maar zolang je die overtuiging ‘leeft’ en niet open staat voor andere mogelijke visies beperk je jezelf onnodig. Je legt jezelf een dwangmatige gedachte op die je gedrag continue beïnvloed en minder creatief maakt in dagelijkse situaties.

Ons verstand is een van onze 7Qi. Binnen 7Qi onderscheiden we zeven delen (verstand, ego, gevoel, emotie, lichaam, geest en ziel), die alle zeven hun eigen nut hebben. Natuurlijk is het zo dat verstand ‘oordeelt’ over van alles en nog wat. Je voelt iets en je ‘vindt’ daar iets van. Iets voelt fijn of niet fijn. Is pijnlijk of niet pijnlijk. Maar vaak trek je daarbij onbewuste conclusies die niet altijd zinvol zijn. Of maak je keuzes vanuit een te beperkt aantal mogelijkheden omdat je enkel focust op je overtuigingen (ego Qi).

Je collega zei bijvoorbeeld iets wat je als vervelend ervoer en vervolgens onthoud je jouw conclusie: die collega is te confronterend, of vervelend, of heeft geen verstand van zaken. Het kan zelfs zo zijn dat iedere keer als je die collega ziet je een rotgevoel ervaart wat je verstand haar conclusie doet herhalen. ‘Vervelende collega’ of ‘niet kundige collega’. Ik noem dat wel een ‘verstands-gevoels’ combinatie.

Toch hoeft die conclusie niet waar te zijn. Toen, op dat moment, misschien wel. Maar nu hoeft dat niet zo te zijn. Misschien zat je zelf wel minder goed in je vel en was je conclusie gebaseerd op een heel andere verstands-gevoels combinatie. De collega deed je onbewust denken aan een vervelende situatie die je als kind met je ouders ervoer of had je haast en stond je helemaal niet open voor de mening van je collega. Die voelde dat en reageerde daarop. Of misschien was die collega even in een mindere stemming en was zijn of haar reactie heel anders dan hoe deze op een ander moment of in een andere situatie zou zijn. Duizend en een mogelijkheden. Maar zo lang je jouw oordeel over die collega vasthoudt belemmert dat oordeel jou en je collega in een goede samenwerking.

Jan Geurtz noemt dit ook wel ‘versmelting’. Je bent dan je gedachte in plaats van dat je een gedachte hebt! Al jouw gedachten en doen en laten hangen samen met een overtuiging die jij vasthoudt. Je gedrag zal in dat geval vaak juist veroorzaken dat je collega vervelend tegen je blijft doen. Je bent afstandelijk, betrekt je collega bewust niet, doet kribbig of vertelt vervelende verhalen over de collega tegen andere collega’s. Niet bepaald gedrag waardoor je relatie met die collega zal verbeteren nietwaar?

Als je ego dan ook nog een duit in het zakje doet (‘zo ben ik nou eenmaal’) en je verstand blijft doorgaan met het zoeken van zelfbevestiging (‘dat is zo want ….’) dan kun je jezelf behoorlijk in de weg staan. Het loslaten van de overtuiging en open staan voor nieuwe onbevooroordeelde ervaringen met die collega schept nieuwe kansen. Misschien wordt die collega niet je beste vriend (misschien ook wel!), maar de samenwerking en daarmee jouw resultaten kunnen er baat bij hebben.
Dit was eigenlijk maar een voorbeeld. Maar hoe sterker je overtuigingen en hoe meer je ‘in je hoofd leeft’ hoe meer je jezelf in de weg kunt staan. Je bent minder flexibel, piekert misschien zelfs, of veroorzaakt vervelende gevoelens in of emoties vanuit je eigen hersenpan.

Stel je nu eens voor dat je dit doorziet. En dat je een techniek beheerst om los te komen uit je eigen gedachtenpatronen. Je bent je dan bewust dat je bepaalde gedachten hebt en welk gedrag daaruit voortvloeit. Maar je kunt dan ook doorzien wat een andere gedachte en alternatief gedrag zou kunnen veroorzaken. Doorgaans merk je dan dat je dan veel vrijer in het leven staat. Je bent geen slaaf meer van je eigen overtuigingen. En doorziet tegelijkertijd dat anderen ook vaak het slachtoffer zijn van hun eigen overtuigingen of zelfs obsessies (als die overtuigingen hen in de weg staan om gelukkiger te zijn). Dat maakt dat het zelfs gemakkelijker wordt om mededogen te ontwikkelen. ‘Begrip’ dat die ander zijn of haar eigen levensgeluk onnodig in de weg staat.

In haar boek ‘vier vragen die je leven veranderen’ schetst Byron Katie een techniek om versmelting met je gedachten teniet te doen. Een methode die je zelf behoorlijk bewust kan maken van de beperkende werking van je eigen gedachten en overtuigingen!

Je stelt jezelf de vraag ‘is het waar/kun je absoluut weten dat het waar is?’. Dat maakt dat je zelf eens meer objectief naar je eigen overtuiging kunt kijken.

Vervolgens stel je jezelf de vraag ‘Hoe reageer je als je die gedachte hebt?’. Je zult dat zien dat je diverse reacties vertoont die je eigen levensgeluk en dat van anderen in de weg staan. Een belangrijke tip van haar is dit op te schrijven. Belangrijk omdat je verstand op alle mogelijke manieren tijdens denkwerk zal proberen om je te overtuigen dat je eigen overtuiging klopt.

De derde vraag is dan ‘wie zou je zijn zonder deze gedachte?’. Dit levert de vrijheid op om te bedenken wat voor andere gedachten en gedrag je zou vertonen zonder je gedachte. En dat levert je doorgaans het inzicht op dat je jezelf behoorlijk in de weg staat met al je denkwerk en oordelen.

Tot slot stel je de vraag ‘keer het om?’. En dan blijkt dat jouw oordeel over een ander of over een situatie behoorlijk voor jezelf opgaat. Het kinderlijke ‘wat je zegt ben je zelf’ blijkt ook voor volwassenen op te gaan.

Andere technieken zoals werken met kernkwadranten (Daniel Offman) of YinYang oefeningen kunnen ook erg zinvol zijn (een gratis YinYang oefening tref je aan op de oefeningen pagina van deze website.

Wat heel menselijk is om te doen is zodra je een inzicht krijgt om je van een oude gedachte te ‘dissociëren’. Je concludeert dat je gedachte je eigen levensgeluk in de weg stond en staat jezelf niet meer toe in deze valkuil te trappen. Je gooit daarmee mogelijk het kind met het badwater weg. Je concludeert dat een gedachte je niet dient (‘die gedachte werkt niet’, ‘dat mag je niet denken’, gelukkig heb ik dat ingezien) en je klampt je vervolgens aan een andere overtuiging vast. De kans is groot dat je vervolgens versmelt met deze nieuwe overtuiging. En jezelf dus weer onnodig beperkt.

Het is de kunst om niet te versmelten of dissociëren maar juist te integreren. Het vertrouwen hebben dat in iedere situatie (in het ‘nu’) je slim genoeg bent om je oude en een alternatieve gedachte af te wegen en een keuze te maken die op dat moment optimaal voor jou is.

We kunnen bij het maken van onze keuzes als we niet versmelten of dissociëren al onze 7Qi wegen. Al onze Qi integreren (ik noem dit een kundalini gebaseerde keuze). Niet verblind door (versmolten met) overtuigingen (ego Qi) kunnen we vrijelijk ook lichaam, emoties, gevoelens, gedachten, onze uniciteit of bezieling en inspiraties meewegen. In het moment. Daarmee ontstaat een veel genuanceerder manier van kiezen. En daardoor zullen onze keuzes ook duurzamer levensgeluk opleveren. 

We maken bijvoorbeeld keuzes die niet ten koste gaan van ons lichaam of onze gezondheid (dat kan bijv. blessures voorkomen tijdens sport of verkeerde voedingspatronen voorkomen), we respecteren onze en andermans gevoelens bij de dingen die we zeggen, of we weten dat we iets wel kunnen of zelfs goed kunnen maar we kiezen er niet voor omdat het niet past bij wie we werkelijk willen zijn.

Een mooie basis voor authentiek leiderschap: jouw vrije keuzes uit gedachten en gedrag zeggen dan iets over wie jij werkelijk wilt zijn en bent. (Zonder gebonden te zijn aan projecties, patronen of vooroordelen).

Je kunt met Byron Katie’s boek aan de slag, met kernkwadranten of YinYang oefeningen. Maar je kunt er natuurlijk ook eens voor kiezen om met een personal life coach samen naar je overtuigingen te kijken. Waar pieker je over? Met wie heb je minder goede relaties en waar ligt dat aan? Waarom heb je regelmatig een bepaald rotgevoel wat maar niet wil verdwijnen? Wat is de oorzaak van gevoelens van onmacht of het maar niet kunnen kiezen uit opties die je hebt of het überhaupt niet zien van deze opties?

Je kunt daarover praten met collega’s of vrienden maar soms is het fijn hier met iemand die de technieken daarvoor beheerst. Binnen 7Qi Praktijk voor coaching is zo al menig coachee tot mooie conclusies gekomen die hem of haar geholpen hebben om met minder belemmerende overtuigingen door het leven te gaan.

Geïnteresseerd geraakt in mogelijke life coaching? Kijk dan eens naar mijn website www.7coaching.com