Gewoon jezelf zijn

Gewoon jezelf zijn en blijven is niet voor iedereen even vanzelfsprekend. In deze blog beschrijf ik , dat je in verschillende levensfasen verandert. Binnen deze fases heb je eigenlijk steeds andere grenzen. Je creëert je eigen werkelijkheid. Binnen die ‘schijn’werkelijkheid van overtuigingen oordeel je over jezelf en anderen. Jezelf zijn krijgt steeds een andere betekenis. En je grenzen ook.

Totdat je in staat bent voor een liefdevol bestaan te kiezen. Liefdevol naar jezelf en anderen te kijken. Je kunt dan steeds onvoorwaardelijker zijn. Tenzij je slachtoffer blijft van je eigen angsten. Waar sta jij in jouw persoonlijke ontwikkeling?

Er zijn verschillende manieren om een levensloop te beschrijven. In onderstaande beschrijving ga ik uit van vijf belangrijke 7Qi groeifasen. In de praktijk worden deze fasen niet allemaal ‘zuiver’ doorlopen maar tref je mengvormen aan. Restanten van vorige fasen die nog terug te vinden zijn in een volgende fase. En of je alle fasen doorloopt hangt af van de mate waarin je open staat of kunt staan voor persoonlijke groei.

In het begin van je leven is er sprake van een sterke afhankelijkheid en machteloosheid. Je bent baby of klein kind en volledig afhankelijk van je omgeving voor je levensgeluk. Je roept of huilt als je honger of dorst hebt, aandacht of aanraking nodig hebt.

Afwezigheid van een verzorger kan leiden tot diepgewortelde angsten die later in je leven onbewust een rol in je relaties kan gaan spelen. Je wereld is in deze fase nog zo klein dat je je angsten niet direct op anderen projecteert. Je angsten nestelen zich in je reptielenbrein en kunnen zich later in je leven manifesteren (zie ook de blog over bijvoorbeeld bindingsangst/verlatingsangst). Je verzorgers zullen doorgaans niet bewust ‘te laat zijn’ met voeden of aandacht geven. Maar toch kunnen je ‘grenzen’ overschreden worden.

Meningen over opvoeding in je hele jonge jaren verschillen. In onze drukke maatschappij worden baby’s op een crèche achtergelaten. Of vanwege reizende of werkende ouders door anderen verzorgd. Voordeel is dat je snel leert aanpassen aan anderen. Maar echt zicht op liefdevolle verzorging is er niet. Eerste angsten kunnen zich nestelen.

Anderen streven juist naar een zo intensief mogelijk contact met hun baby. In haar boek “op zoek naar het verloren geluk” schrijft Jean Liedloff hoe zo lang mogelijk onvoorwaardelijk contact met je baby te hebben. Gevoed door het voorbeeld van een harmonisch samenlevende indianenstam in Zuid Amerika waar kinderen langdurig op het lichaam gedragen worden en tussen ouders in slapen. Deze onvoorwaardelijke aanwezigheid steunt het kind in latere jaren authentiek en persoonlijk gemotiveerd te zijn en minder last te hebben van (onbewuste angsten).

In je pubertijd verandert je hersenstructuur. Je gaat je misschien afzetten tegen je ouders, tegen regels of tegen normen en waarden. Je kopieert gedrag van je ‘helden’ of van vrienden/vriendinnen waar je mee omgaat. Je kunt het nog niet zo beredeneren maar het voelt goed om ‘anders’ te zijn of meer te doen wat jezelf wilt. Je lichaam verandert. Je wordt ongesteld of krijgt gevoelens die je nog niet kende. Je kijkt meer om je heen wat er in de wereld te koop is.

Je grenzen veranderen nu ook. Niet mee mogen doen met je vrienden, anders mogen zijn dan je ouders, niet gekend of begrepen worden in je ideeën en overtuigingen levert frustraties op.

De invloed van onze opvoeding op ons latere levensgeluk is groter dan menig ouder beseft. Ook hier geldt dat geen overmatige bezorgdheid of juist ‘afwezig’ zijn deze frustraties of angsten kan voeden. Het gevoel dat je ouders er altijd zijn als je ze nodig hebt en je erkennen voor wie je bent en wat je doet levert stabiliteit in je latere leven. Beter durven staan voor wie je bent en wat je grenzen zijn.

Ook hier geldt, dat het belangrijk is om in te zien, dat mensen ‘slachtoffer’ zijn van hun eigen overtuigingen. Je wordt doorgaans (er zijn natuurlijk uitzonderingen) niet ‘bewust’ verwaarloosd of ‘bewust’ bekneld in goedbedoelde of behoeftige liefde.

Op deze jonge leeftijd is het voor jezelf moeilijk, om aan te geven wat je behoefte werkelijk is. Al leren kinderen steeds vroeger op school om ook over hun gevoelens en behoeften te spreken.

In deze tijd ga je angsten compenseren. Je dissocieert met negatieve zelfbeelden en versmelt (associeert jezelf) met een compenserend beeld. Bijvoorbeeld: “ik ben slap” (innerlijke angstgedachte) met “ik ben stoer”. In bijgaande afbeelding worden een aantal van deze angsten en hun compensatie weergegeven.

Lees meer hierover via deze link die het gedachtengoed van Jan Geurtz hierover toelicht.

Je maakt dus keuzes en begint je daarmee te identificeren. En door het licht op het ene te schijnen wordt je blind voor het ander. Iedereen, inclusief jezelf, die dit andere probeert te belichten overschrijdt een grens voor jou. Je creert daarmee je eigen lijden.

Dit proces gaat door als je ouder wordt. Je bepaalt jouw “waarheden”. Jouw normen en waarden, jouw levensdoelen (wat is belangrijk, welke overtuiging klopt, welk gedrag is goed en welk gedrag is niet goed, ben ik materialist of spiritueel, geloof ik in hard werken, geloof ik in me creatief kunnen ontplooien enzovoort).

In deze fase wordt je meer zelfbewust. Je ontdekt en definieert wie je bent, wat jou voedt en wat jou drijft en ziet verschillen met anderen. Niet omdat jij je tegen die anderen afzet maar omdat je herkent wie jij bent en dat je daarin uniek bent. Dat iedereen een beetje anders is. Je ziet in dat je overtuigingen HEBT en dat je ze niet BENT.

7Qi geeft een (van de vele) modellen voor dit bewustzijn. Het gaat uit van 7 dimensies om bewustzijn over te ontwikkelen: Je lichaam, geest, ziel, verstandelijke vermogens, gevoelens en emoties en jouw definitie/identificatie (ofwel ego) daarmee.

Velen stranden tijdens hun leven in deze groeifase in een status van beperkt zelfbewustzijn. Ze leven hun “waarheden” en oordelen over of veroordelen zichzelf als van deze waarheden wordt afgeweken.

Hoe bewuster je jezelf wordt van jouw “waarheden” hoe ongelukkiger je wordt, als jezelf of anderen deze waarheden niet zien, niet erkennen, of met voeten treden. Je gaat je grenzen van deze “waarheden” meer en meer bewaken. Als je mondig bent spreek je mensen aan op het overschrijden van jouw grenzen. Of als je minder mondig bent trek je je terug op het moment dat je grenzen worden overschreden. Je loopt het risico ‘verstard’ of dogmatisch te worden. Er is geen andere waarheid dan jouw waarheid.

Of je wordt ambivalenter. Je staat niet meer open voor andere “waarheden” of trekt je schouders op en houdt je er niet mee bezig maar klampt je vast aan je eigen (beperkte) overtuigingen. In dit laatste geval neemt de kans toe dat anderen of andersdenkenden zich minder erkend zullen voelen door jou en dat je het contact met hen verliest.

Een belangrijk inzicht kan ontstaan in een volgende groeifase. Je ontdekt dat je je eigen overtuigingen over wie je bent, wat jou voedt en wat jou drijft weliswaar kent, maar dat dit nog niet automatisch betekent dat je daar ook naar leeft. Je besluit je eigen overtuigingen ook te gaan leven. Uitdragen. Je ‘handelt’ naar je overtuigingen en zelfbewustzijn.

Het verschil met de vorige fase is bijvoorbeeld dat je geen werk meer doet waarvan je vindt dat het niet bij je past of waarvan je niet gelukkig wordt. Of gedeeltelijk, om juist die dingen die je gelukkig maken ook te kunnen doen (in plaats van continue iets te doen waar je niet blij van wordt met de droom ooit te kunnen doen wat je echt wilt).

Veel verdienen, een groot huis, populair bij vrienden of juist eenvoudig leven, leven met de natuur, gezondheid, liefde of andere zaken zijn mogelijk maar vormen geen druk meer. Jij maakt je eigen keuzes. Bewust. Als je iets wilt, ben je bereid daar offers voor te leveren. Je ervaart dit veelal niet als offers omdat je gemotiveerd bent en omdat het past bij wie jij bent.

Je beseft ook, dat je gewoon jezelf kunt zijn naast anderen en tussen anderen. Dat maakt je minder krampachtig naar andersdenkenden. Je stelt minder ‘reactief’ grenzen maar kent je eigen behoefte aan je eigen ruimte; ruimte voor je eigenheid. Soms laat je anderen daar iets meer in toe, soms neem je wat meer ruimte dan je eigenlijk nodig hebt. Je grenzen worden vloeiender. Je zelfrespect en het respect voor anderen groeit ook.

Je kunt je empathischer opstellen, omdat je er gewoon meer voor een ander kunt zijn, zonder je eigen normen en waarden op te dringen of te uiten. Jij mag meer jij zijn, de ander meer zichzelf.
Je doorziet nog beter je eigen en andermans angsten en schaduwzijden en je positieve en liefdevolle kanten.

Er ontstaat in deze fase een (innerlijke) strijd over deze angsten en liefdevolle kanten. De valkuil op dit moment is dat je volledig probeert te dissociëren van je angsten en schaduwzijden. Perfectie nastreeft. Dat is een gedeeltelijke afwijzing van jezelf.

Als je geluk hebt bereik je de vijfde fase van onvoorwaardelijkheid en dankbaarheid. Bereik je deze fase niet dan loop je het risico om door angsten en teleurstellingen te verbitteren. Misschien al tijdens je werk of het opvoeden van je kinderen. Of op je oude dag.

In deze fase heb je jezelf lief, en zet je minder af tegen je schaduwzijden. Je accepteert. Je kunt ‘YinYang’ denken. Doorzien dat alles een is en het een niet zonder het ander bestaat. Daardoor wordt deze schaduw minder krachtig of wil deze zich minder manifesteren (schaduw theorie van Jung). Het wil niet zeggen dat je ‘perfect’ bent maar dat je niet meer oordeelt over imperfecties of deze niet meer (of minder) veroordeelt. Pas als je dit bij jezelf kunt, kun je dit ook bij anderen. Je wordt meer een meer onvoorwaardelijk.

Uiteindelijk besef je dat grenzen niet nodig zijn. En dat je eigenlijk een keuze hebt je angsten te ‘gehoorzamen’ of te kiezen voor liefde. Liefde naar jezelf en naar de wereld. Je kunt anderen in hun diversiteit volledig accepteren en bent dankbaar voor alle moois wat op jouw pad komt. Je beseft dat angsten projecties uit ervaringen en oordelen in het verleden zijn, maar dat je in het “NU” je aandacht kunt vestigen op al het mooie om dankbaar voor te zijn en daar liefdevol mee om te gaan.

Je kunt empatisch kijken naar “zij die hun angsten leven” omdat je dit herkent uit eerdere fasen van jezelf. Je gunt ze enkel liefde en geluk. Ook als ze minder ‘aardig’ (of onvoorwaardelijk) richting jou zijn weet je dat dit niet ‘iets van jou, maar iets voor hen’ om te leren is. Je beseft dat niet anderen maar enkel jijzelf verantwoordelijk bent voor je eigen levensgeluk. En anderen dus voor hun levensgeluk.

Relaties met vrienden, je partner of met collega’s zullen meer liefdevol worden omdat anderen zich gekend voelen. Gekend in hun zijn. In hun eigen normen en waarden, angsten en alles wat het leven te bieden heeft. Daarmee neemt hun neiging jou te betrekken in die overtuigingen of angsten af. Zij die niet onvoorwaardelijk (liefdevol) naar jou kunnen zijn zul je het beste gunnen maar je bewandelt ontspannen je eigen weg. Je verliest geen energie meer aan het stellen van grenzen of oordelen over anderen. Die energie kun je besteden aan een dankbaar en liefdevol bestaan.